آموزش پایتون

اگر شما هم براتون سوال هستش که با وجود پیشرفت‌های هوش مصنوعی آیا هنوز به یک برنامه‌نویس نیاز هستش یا نه، این نوشته مخصوص شماست. حتما تا آخر بخونید!

هر چقدر هم هوش مصنوعی پیشرفت بکنه، حتی از این هم پیشرفته‌تر بشه، باز هم جای یک برنامه‌نویس رو نمیگیره. چرا؟ دلایلم رو در ادامه میگم:

1. برنامه‌نویسی فقط تایپ کد نیست.
اون کسی که میگه هوش مصنوعی جایگزین برنامه‌نویس‌ها میشه به نظرم تا حالا یه پروژه واقعی کار نکرده! چون برنامه‌نویسی فقط تایپ کردن کدها نیست! هوش مصنوعی فقط کمک میکنه بخشِ نوشتن کدها، سریعتر انجام بشه. اما بعد از اینکه کدها نوشته شد باید دوباره خونده بشه، چک بشه، دیباگ بشه، اجرا بشه، نگهداری بشه، آپدیت بشه و...

2. مثال نجار و اره برقی!
فرض کنید یه نجار با اره معمولی کار میکنه. حالا اره رو ازش بگیرین و بهش اره برقی بدین! آیا نجار جایگزین میشه؟! نه! باز هم یکی باید باشه که از نجاری سر در بیاره که بعدش بیاد از اره برقی استفاده بکنه! میخوام بگم هر کسی نمیتونه با ابزارهای هوش مصنوعی، برنامه‌نویسی بکنه. باید برنامه‌نویسی بلد باشین تا سر در بیارین هوش مصنوعی داره بهتون چی میده!

3. مهندسی پرامپت برای برنامه‌نویسی
خیلی فرق میکنه بین اینکه به هوش‌ مصنوعی بگیم "یه فروشگاه برام بساز" با اینکه بگیم یه طرح منظم از نحو پیاده‌سازی یک وبسایت فروشگاهی با جنگو و tailwind پیاده‌سازی کن به شکلی که بخش‌ها مستقل از هم باشن و بتونیم جداگانه روی اون‌ها کار کنیم و تا نگفتم بخش‌ها رو شروع نکن و هر بخشی که گفتم رو جداگانه برام بنویس."
به این میگن مهندسی پرامپت! چیزی که توی دوره برنامه‌نویسی با هوش مصنوعی مفصل در موردش حرف میزنیم. اینکه چطور درخواست درست و اصولی بکنیم و جواب درست و اصولی دریافت بکنیم.

حالا چیکار کنیم؟
اگر میخواین الان و در آینده حرفی برای گفتن داشته باشین، اول از همه باید از سطح جونیور توی برنامه‌نویسی برسین به سنیور. یعنی یک زبان برنامه‌نویسی رو بلد باشین و توی یه حوزه تخصصی ازش استفاده کنید. کار با ابزارهای مختلف مثل گیت/گیت‌هاب، داکر، لینوکس و... رو مسلط باشین. بعدش کار با ابزارهای هوش‌مصنوعی رو به شکل اصولی یاد بگیرین. اگر خواستین حتما دوره وایب کدینگ من رو چک کنید. هوپ ایت هلپز/

اگر تازه کار هستین و دارین از روی یه دوره آموزشی مثلا دوره کامل پایتون من، پایتون رو یاد میگیرین و با خودتون میگین خب این مدرس داره الان این پروژه رو میزنه و نگاه میکنم اما اگر من خودم بخوام تنهایی کار کنم نمیتونم! نمیدونم از کجا شروع کنم! نمیدونم از چه چیزی، کجا استفاده کنم. این نوشته مخصوص شماست! چون توش یه سری نکات نوشتم که بتونید یواش یواش از پروژه دیدن از روی دوره آموزشی، سوییچ کنید به پروژه زدنِ تنهایی! چون این نکات یکم طولانیه، میذارمش توی ادامه مطلب...

برای مطالعه روی ادامه مطلب کلیک کنید.

چند وقت پیش یه ویدیو از جادی دیدم که میگفت هیچ روزتون رو صفر نذارین! و سعی کردم اجراش کنم! مثلا دارم برای مهاجرت زبان میخونم، بعضی روزا حال نداشتم واقعا درس بخونم! ولی یاد این حرف که میوفتادم پامیشدم حداقل یه لغت میخوندم! شاید فکر کنی بی فایده‌اس ولی همین یعنی یه قدم (هر چند کوچیک) به جلو! خب از هیچی بهتره دیگه...

و میبینم این روند خیلی داره جواب میده! با خودت میگی بالاخره یه روز میشه! شاید دیر بشه ولی میشه! اون عذاب وجدان اینکه "وای امروز هیچ کاری نکردم" رو دیگه نداری! خواستم از این تجربه اینجا بنویسم و بگم برای برنامه‌نویسی هم میتونید این رو انجام بدین. هر روز یه حرکت! یه خط کد! یاد گرفتن یه نکته! ارزشش رو داره! شاید الان نه! شاید الان خیلی به چشم نیاد و کارِ کوچیکی باشه! ولی یواش یواش جمع میشه رو هم و میشه یه حرکت بزرگ!

پس یادتون باشه که "قرار نیست به همه کارها برسین در طول روز"... هدف نباید رسیدن باشه! هدف باید کِیف کردن از مقصد باشه! و اینم یادتون نره که شما مامور به اقدام هستین، نه مسئول به نتیجه ... پس از اینکه هر روز حتی یه ذره هم که شده به هدفتون نزدیکتر میشین، لذت ببرین!

زمانی که من شروع کردم به یاد گرفتنِ پایتون، با حجم زیادی از آموزش‌های رایگان رو به رو شدم و خیلی هم خوشحال بودم! حتی پکیج‌های پابلیک شده رو دانلود میکردم و سعی میکردم به یاد گرفتن ازشون! خیلی هم علاقه داشتم. به شکلی که شب و روز پای سیستم بودم و تمرین میکردم. اما مدرسی که برای یه دوره رایگان وقت گذاشته بود، از ته دل یاد نمیداد! همچنین پکیج‌هایی که پابلیک شده بود ناقص بود و اون بخش حل تمرین و پشتیبانی رو دیگه نداشت! و همه تر از همه اینکه این دوره‌ها همینا بودن! دیگه آپدیت نمیشدن! و پایتون هی داشت براش نسخه جدید میومد!

با این محدودیت‌ها کنار اومدم و یادگرفتن به شکل خودآموز رو شروع کردم. یه چیزی که از دوره یاد میگرفتم، توی داکیومنت‌های اصلی هم میگشتم و سعی میکردم اون یاد گرفتن رو به روز نگه دارم. اما باز هم خیلی چیزا کم بود! مثلا یه سری تمرین کاربردی که واقعا من کاربرد مطالبی که یاد گرفتم رو مرور کنم وجود نداشت! یه مربی یا منتور نبود که بهم بگه "این کار رو نکن!" یا "این توی صنعت به این شکل استفاده نمیشه" یا بهم بگه چه مسیری رو پیش برم، روی چه چیزایی تمرکز کنم و چه کاری انجام بدم که زودتر نتیجه بگیرم.... یا مثلا یه برنامه‌ای نصب نمیشد و شاید ساعت‌ها و روزها وقتم گرفته میشد که بدونم چیکار کنم که محیط برنامه‌نویسیم رو راه‌اندازی کنم...

نبودن تمرین باعث میشد من فقط یاد بگیرم و یاد گرفتن بدون تمرین کردن واقعا الکی بود! سریع مطالب یادم میرفت! یا اگر از اینترنت و جایی تمرین پیدا میکردم حل میکردم و جواب نمیداد کسی نبود باهام رفع اشکال بکنه! یا وقتی نمیتونستم چیزی رو نصب کنم و با کلی سرچ و این چیزا نصبش میکردم. هر دوی اینها باعث میشد من زمان زیادی از دست بدم. نبودن مربی و منتور باعث میشد من سردرگم بشم، چندین بار برگشتم از اول شروع کردم به یادگیری، وسطاش که میرسیدم میگفتم نکنه این کامل نبوده؟ اصلا من بعدش باید چیکار کنم؟ این فکر و خیال ها تمرکزم رو میگرفت و برنامه‌نویسی رو ول میکردم و بعد از مدتی که دوباره برمیگشتم میدیدم همه چی بازم یادم رفته! و انگار من "درجا" میزدم! چیزی که شاید 1-2 ماهه میتونستم یاد بگیرم و 5-6 ماهه یاد میگرفتم.

بعد از اینکه تونستم توی پایتون به تسلط نسبی برسم دیدم چقدر من وقت هدر دادم! وقتی که با هیچ پولی نمیشه خریدش و برگردوند! شروع کردم به ضبط کردن دوره‌ای که بعد‌ها اسمش شد "دوره کامل پایتون با آقای ربات" و هدفم توش این بود که اون اشتباهاتی که باعث شد وقت من هدر بره رو دانشجو‌های من انجام ندن. پس توش تا میشد تمرین و پروژه گذاشتم، پشتیبانی و پاسخگویی سریع دارم که زمان دانشجو هدر نره، باهاش رفع اشکال میکنم. قبل از ثبت‌نام دانشجو فرم پر میکنه و من بر اساس علاقه و هدفی که داره براش مسیر میچینم و هر مرحله بهش میگم چه کاری انجام بده تا در نهایت خیلی اصولی و سریع بتونه به هدفی که میخواد برسه و زمانی که میذاره، هزینه‌ای که میده، بی نتیجه نمونه. و خب از این کار خوشحالم چون فکر میکنم تونستم تا حد زیادی به هدفم برسم! (از روی رضایت دانشجوها از دوره میگم!)

برای همین منم توصیه میکنم برای آموزش هزینه بکنید. چرا؟ چون تعهدتون به یادگیری بیشتر میشه و واقعا میشینید پاش و تا تهش میرین. چون شما علاوه بر آموزش، تجربیاتِ اون مدرس رو هم دریافت میکنید. چون اصولی‌تر جلو میرین و احتمال به نتیجه رسیدنتون خیلی خیلی بیشتر میشه! شما نظرتون چیه؟ موافقین؟

من کتاب‌های زیادی در مورد پایتون خوندم! چون اون زمانی که پایتون رو شروع کردم خیلی دسترسی به اینترنت نداشتم و هنوز توی شهر ما اینترنت و دوره آنلاین و این چیزا جا نیوفتاده بود. برای همین میرفتم کافی‌نت و تا میتونستم کتاب پیدا میکردم و میریختم فلش و میومدم توی خونه میخوندم. و میخواستم تجربیاتم رو در مورد کتاب های آموزش پایتون اینجا براتون بگم و در آخر هم دو تا کتاب (یکی فارسی، یکی انگلیسی) که به انتخاب خودم بهترین هستن رو معرفی کنم.

1. سعی کنید کتاب انگلیسی بخونید! نه که کتاب های فارسی بد باشن ها، اما خوندن کتاب به زبان انگلیسی بعدا بهتون توی دیباگینگ، خطایابی و... هم کمک میکنند و همچنین زبان‌تون رو هم قوی میکنن که این خیلی خوبه!

2. نیازی نیست یک کتاب رو صفر تا صد بخونید! فقط اونجاهایی که نیاز دارین یا علاقه دارین رو بخونید! این که خودتون رو مجبور به خوندن فصلی کنید که بهش علاقه‌ای یا نیازی ندارین باعث میشه هیچوقت به بخش‌های مفید و واقعا کاربردی (برای خودتون) توی اون کتاب نرسید!

3. چند تا کتاب رو با هم نخونید! شنیدین میگن سنگ بزرگ نشانه نزدنه؟! حالا من میگم دانلود کردن کتاب‌های زیاد نشون نخوندنه! اون زمان یادمه وقتی کلی کتاب دانلود میکردم، اون دانلود کردنه حس خوبی داشت! انگار حس میکردم فقط با دانلود کردن اون کتاب‌ها حالا من یه برنامه‌نویس پایتونم! اما اشتباه میکردم! اگر یک کتاب رو دانلود میکردم و روی همون تمرکز میکردم و بعدش اگر نیاز بود میرفتم سراغ کتابِ بعدی، خیلی سریعتر به نتیجه میرسیدم.

این 3 نکته‌ای بود که لازم دونستم بهتون بگم، حالا بریم سراغ کتاب‌های برتر از نظر من:

- کتاب Automate Boring Stuff with python از نظر من توی کتاب‌های انگلیسی بهترینه! چون هم نوشتار شیرینی داره، هم طراحی کتاب خیلی خوبه و متن ها از کد ها به شکل خوبی جدا شدن و هم پایتون رو به شکل کاربردی درس میده. که توی وبسایت آی‌کد آکادمی این کتاب رو برای مطالعه آنلاین گذاشتم میتونید استفاده کنید. +برای مطالعه کلیک کنید+

- کتاب پایتون جعفرنژاد قمی از انتشارات علوم رایانه به نظر من یکی از کامل‌ترین کتاب‌های آموزش پایتون به زبان فارسی هستش که وقتی میخوندم حس میکردم واقعا به نکات کاربردی اشاره کرده. کلا مهندس جعفرنژاد قمی کارشون بیسته! من لینک مربوط به نسخه دیجیتالی کتاب رو میذارم که توی کتابراه میتونید بخرید ولی خب اگر نسخه فیزیکی‌اش رو هم گیر بیارید عالی میشه! +برای خرید کلیک کنید+

خب! این هم از این! شما نظرتون چیه؟ اگر کتابِ خوبی سراغ دارین توی بخش نظرات بنویسید تا بقیه هم استفاده کنن :)

تصمیم گرفتم تمام راه و روش‌ها (دقت کنید تمامشون!) که در مورد درآمدزایی از پایتون رو امتحان کردم، به شکل یه داستان در چند پارت توضیح بدم! خیلی از این روش‌ها شاید به نظر شما احمقانه بیاد اما من از این راه‌ها درآمد داشتم! البته خیلیاشونم اخلاقی نیست! ولی خب!

زمانی که من تازه کار با پایتون رو یاد گرفته بودم (البته اونم نه خیلی!) حدودای سوم دبیرستان بودم... که سر کلاس فیزیک استاد توی پروژکتور داشت درس میداد که یهو گفت بچه‌ها راستی من این پکیج رو هم از فلان استاد دارم که بهتون میفروشم هر کسی خواست. من اونجا توی پروژکتور اسم اون فایل رو و محلی که اون فایل وجود داشت رو دیدم. توی یه گوشه از ذهنم این اطلاعات رو نگه داشته بودم تا که یه روز منو بردن دفتر که کامپیوترهای اونجا رو درست کنم. هفته‌ای یکی دو بار شبکه‌شون بهم میریخت یا مثلا میزدن درایور پرینتر رو حذف میکردن! و من میرفتم اینا رو درست میکردم. اون روز که رفتم دیدم معلم فیزیکمم اونجا هست! من رفتم پشت سیستم نشستم و طبق شیطنت‌های معمول یکم کارا رو کش میدادم و از اینترنتشون استفاده میکردم! من همیشه توی فلشم پایتون نصب داشتم. یه لحظه معلم فیزیکم خواست چیزی رو به مدیر مدرسه نشون بده. فلش رو از پشت به سیستم وصل کرد، بعد رفت مدیر رو صدا کنه! این وسط حدودا 60 ثانیه وقت داشتم! پایتون رو نصب کردم...

از طرفی به شکل خیلی شانسی من یه اسکریپت آماده از قبل داشتم که برای تمرین پایتون نوشته بودم که یه چیزی رو از یه جا کپی کنه یه جای دیگه. اونجا بود که اون اسم فایل و محلش توی فلش یادم اومد! اسکریپت رو تغییر دادم. تا این کار رو کردم مدیر مدرسه با معلم فیزیک اومده بودن پشت سیستم. خب اونا چیزی از CMD نمیدونستن! من دستور اجرای اون اسکریپت رو وارد کردم و گفتم این برای مشکل شبکه‌ای که باید درستش کنه. اونا هم مشغول شدن و چیزی که معلم فیزیک میخواست به مدیر مدرسه نشون بده رو آورده بود و...

خلاصه من خیلی امید نداشتم اسکریپته کار کنه! چون خیلی پایتون رو جدی نگرفته بودم اون روزا. اما عصر که فلشم رو زدم به کامپیوتر دیدم که واو! اون فایل کپی شده برای من. حالا من اون پکیج رو داشتم. یادش بخیر! نصف قیمت به خرخون‌های کلاس فروختم! این راهِ غیر اخلاقی، اولینِ اولینِ اولین راه من برای کسب درآمد از پایتون بود!

پارت‌های بعدی به زودی...

مشکلی که برای من بارها پیش اومده و برای خیلیا هم مطمئنم پیش میاد اینه که مثلا من یه زمانی میخواستم لیست‌ها رو از پایتون یاد بگیرم. مینشستم کامل مفهوم لیست رو یاد میگرفتم. فردا میرفتم باهاش یه پروژه بزنم میدیدم عه این متدها چیا بودن؟! چرا اینا رو ندیدم توی آموزش؟ اونا رو یاد میگرفتم میدیدم عه این لیست کامپرهنشن چیه باز...! و این دائم ادامه داشت و هیچوقت نمیذاشت بگم اوکی من این مبحث رو کامل یاد گرفتم چون همیشه یه چیزی برای یاد گرفتن جدید وجود داشت. الانم همینطوریه مثلا یه پروژه میگیرم میبینم یه بخش محاسباتی جدید داره میرم فرمول و این چیزاشو در میارم بعد میاد توی پایتون پیاده کنم میبینم با چیزایی که یاد دارم نمیشه! میرم یه چیز جدید یاد میگیرم! همینه... زندگی همینه، برنامه‌نویسی همینه... این وقت‌ها یاد گرفتم به خودم بگم "سخت نگیر رئیس، تو تا وقتی دنبال یادگرفتنی برنامه‌نویس خوبی هم هستی" دیگه اجازه نمیدم اون افکار منفی بیاد و منو از صندلی کامپیوتر پاشونه و پرتم کنه رو تخت بگه گریه کن تو هیچی بلد نیستی! به نظرم بخش مهمی توی یادگیری وجود داره که همه باید قبول کنن اونم اینه که یادگیری هیچوقت تموم نمیشه! و همینه که جذابه... یاد یکی از استاد‌های دوران دانشگاه افتادم که خیلی راحت و فروتنانه میگفت کسی اگر جایی رو مشکل داشت من فلان روز دانشگاهم برای امتحان میتونید بیاین سوالاتتون رو بپرسین، اگر بلد بودم جواب میدم اگر بلد نبودم هم همونجا سرچ میکنیم با هم یاد میگیریم! به نظرم باید توی سطح بالایی باشی که به دانشجوت روش یادگرفتن رو درس بدی!

پس هر وقت دیدین با چیزایی که بلدید نمیشه مسئله رو حل کرد، یا کدهای جدیدی دیدین و گفتین چرا اینا توی دوره آموزشی که خریده بودم نبود؟ به جای ناراحتی و افسرده شدن، با کله برین سمتش و یاد بگیرین! قرار نیست آدم توی یه محیط بسته با یه سری آموزش‌های محدود برای همیشه بمونه! شما آزادید که مرورگر رو باز کنید و تایپ کنید how to....

اول از همه روی مفاهیم اصلی برنامه‌نویسی تسلط دارم. این مفاهیم چیان؟ توی سرفصل‌های دوره کامل پایتون میتونید ببینید.

بعدش سعی میکنم مسئله رو بشکنم و به جزئیات توجه کنم. این کار با تمرین کافی خیلی براتون راحت میشه. فرض کنیم من از اینجا میخوام پاشم برم مشهد. اگر ازتون بپرسم مراحلش رو بگین لابد اینطوریه:

۱. خرید بلیت و رزرو هتل ۲. جمع کردن چمدون ۳. رفتن

اما کافی نیست! مثل این میمونه یکی بیاد بگه چطوری میشه نقاشی کشید؟ و بهش بگی به سوژه نگاه کن و بکش! من مراحل رو واضح‌تر میکنم:

۱. روشن کردن کامپیوتر ۲. وصل شدن به اینترنت ....

زمانی که من شروع کردم به یادگیری پایتون (سال 95) وقتی بود که تا قبل از اون زمان کلی زبان انتخاب کرده بودم یکم یاد گرفته بودم و ول کرده بودم! اما وقتی به پایتون رسیدم دیدم دیگه این همونه! پس شروع کردم به دانلود کردن 500 هزار کتاب آموزشی که بشینم پایتون یاد بگیرم! این اشتباه اول بود!

راستی این کتاب‌ها رو توی آی‌کد آکادمی میذارم...

اون روزا هی افسرده میشدم برنامه‌نویسی رو میذاشتم کنار، هی میومدم طوفانی روزی 20 ساعت پشت سیستم بودم! یا یکی بهم میگفت تو استعداد برنامه‌نویسی نداری! منم میدیدم آره این بخش رو متوجه نمیشم باز ولش میکردم. دفعه بعدی میومدم پشت سیستم میدیدم همه چی یادم رفته! دوباره شروع میکردم از اول! این اشتباه دوم بود!

کسی که میخواد برنامه‌نویسی یاد بگیره، ممکنه اولش گیج بشه! چون الان مثل قدیما نیست که فقط یه زبان و یه کمپایلر و یه کتاب و یه آموزش وجود داشت! الان هزار جور تکنولوژی و زبان برنامه‌نویسی و هزار جور محیط کدنویسی داریم! پس طبیعیه که یه نفر که ابتدای راه هستش گیج بشه. برای همین توی این پست میخوام کارتون رو راحت‌تر کنم و بهتون بگم که چرا زبان پایتون بهترین زبان برنامه‌نویسی برای شروع برنامه‌نویسی هستش.

اولین دلیل: اینکه پایتون سینتکس ساده‌ای داره.
سینتکس به همون دستوراتی که توی برنامه‌نویسی استفاده میشه میگن. و زبان پایتون سینتکش شبیه به زبان انگلیسی هستش. انگار ما داریم با کامپیوتر انگلیسی حرف میزنیم. بعد اون پشت این سینتکس به زبان صفر و یک تبدیل میشه و کامپیوتر میفهمه ما چی گفتیم. مثلا اگر بخوایم یه چیزی توی صفحه نمایش نشون بدیم مینویسیم print() و پایتون اینو میفهمه! اما مثلا توی یه زبانی مثل C باید بنویسید std::count>> خب یه نفر در ابتدای راه اینو ببینه فرار میکنه و دیگه سراغ برنامه‌نویسی نمیاد!...